Maliyyə bazarlarına həftəlik baxış

Daxili Bazar

• 7 mart tarixində 70 milyon AZN həcmində AR Maliyyə Nazirliyinin 1 illik istiqrazlarının hərracı keçirilmişdir. Hərracda tələb təklifi 4 dəfəyədək üstələmiş, hərrac 6.52% orta ölçülmüş gəlirliliklə nəticələnmişdir. Xatırladaq ki, fevral ayında 1 illik istiqraz hərracında gəlirlilik 6.97% olmuşdur.
• Bu həftə 40 milyon AZN həcmində AR Maliyyə Nazirliyinin 3 illik istiqraz hərracı keçiriləcək. Fevral ayında 3 illik istiqraz hərracı 9.50% orta ölçülmüş gəlirliliklə nəticələnmişdi.

Qlobal bazar

• Ötən həftə ABŞ-da məşğulluq göstəricisi olan qeyri-kənd təsərrüfatı sahələrində iş yerlərinin sayındakı dəyişiklik məlumatı açıqlandı. Göstərici keçən ay açıqlanan məlumata nəzərən azalaraq 517k-dan 311k-a düşmüşdür. Analitiklərin gözləntisi 225k idi.
• ABŞ-da ilkin işsizlik müraciətləri və işsizlik dərəcəsi gözləntiləri açıqlanmış və müvafiq olaraq, 211k və 3.6% olmuşdur. Gözləntilər 195k və 3.4% idi.
• 14 mart tarixində ABŞ-da inflyasiya göstəricisi olan İstehlak Qiymətləri İndeksi (CPI) açıqlanacaq. Bloomberg analitikləri inflyasiyanın azalaraq 6.4%-dən 6.0%-ə düşəcəyini proqnoz edirlər.
• 22 mart tarixində ABŞ FED faiz dərəcəsi qərarını açıqlayacaq. Faizlərin 0.25% artırılaraq 4.50%-4.75% səviyyəsindən 4.75%-5.00% səviyyəsinə çatdırılacağı proqnoz edilir.
• 16 mart tarixində Avropa Mərkəzi Bankı uçot faiz dərəcəsi qərarını açıqlayacaq. Faizlərin 0.50% artırılaraq 3.50%-ə çatdırılacağı gözlənilir. Xatırlatma edək ki, fevral ayında Avropa Mərkəzi Bankı uçot dərəcəsini 0.50% artıraraq 2.50%-dən 3.00%-ə dəyişdirmişdir.
• 17 mart tarixində Avrozonada inflyasiya məlumatı açıqlanacaq. İnflyasiyanın 8.6%-dən 8.5%-ə düşəcəyi proqnoz edilir.
• 10 mart tarixində Rusiyada fevral ayının inflyasiya məlumatı açıqlanıb. İnflyasiya azalaraq 11.77%-dən 10.99%-ə düşmüşdür.
• 17 mart tarixində Rusiya Mərkəzi Bankı faiz qərarını açıqlayacaq. Faiz dərəcəsinin dəyişilməyərək 7.50% saxlanılacağı proqnoz edilir.
• Türkiyədə də inflyasiya azalaraq 57.7%-dən 55.2%-ə düşmüşdür.
• Keçən həftənin bazarları silkələyən xəbərlərindən biri Silicon Valley Bankın (SVB) müflis olması oldu. Bank Kaliforniyada fəaliyyət göstərir və investisiya olaraq kriptovalyutalara da üstünlük verirdi. Nəticədə bankın problemləri keçən il FTX birjasının çökməsindən sonra, müştərilərin kütləvi şəkildə banka qoyduqları əmanətləri geri çəkməsindən sonra başlamışdır. Həmçinin bankın böyük həcmdə ABŞ dövlət istiqrazlarına sahib olduğu və faizlərin qalxdığı dönəmdə isə bundan bazar dəyərində ziyan görməsidir.Bu baxımdan bankın likvidliklə bağlı problemləri yaranıb. Burada əsas məqam kiçik bankların böyük banklara nəzərən vəsaitləri daha baha əldə etməsidir. Faizlərin artdığı bir dönəmdə isə bu, kiçik banklar üçün problemlər yaradır. ABŞ-ın böyük bankları üçün 2008-ci il krizisindən sonra tətbiq edilən sərt likvidlik tələbləri bu bankları yaranan riskdən qorusa da, bu tip kiçik bankların bağlanması və ya müflis olması ümumilikdə ABŞ-ın maliyyə sistemində qeyri-müəyyənliklər yarada bilər. Maraqlısı odur ki, SVB bankın səhmdarları arasında böyük fondlar olan Vanguard, Black Rock , JP Morgan, State Street kimi nəhəng bank və fondlar yer alır. Düzdür, bu tip böyük müsəssisələr belə kiçik bankların müflis olmasından yarana biləcək ziyanları həzm etmək iqtidarında olsalar da, kiçik banklarla bağlı vəziyyətin sual altında olması,nəticə olaraq ümumilikdə bank siteminin də sual altında qalmasına səbəb olur. Nəticədə bütün bu hallar investrolarda da suallar doğura bilər. Bir sözlə faizlər artdıqca problemlər də asta-asta ortalığaçıxır.